Historia Magistra Vitae

Witam wszystkich! Niedawno natknąłem się na tekst Jerzego Kłoczowskiego, pochodzący z jego książki "Młodsza Europa" (Warszawa 1998), z którego wysuwa się wniosek, że germanizacja części obszarów Europy Środkowej była ceną za jej dynamiczny rozwój. Czy zgadzacie się z tym stwierdzeniem? Jakie jest Wasze stanowisko w tym temacie? Tekst zamieszczam poniżej:

Jeden aspekt tych wszystkich przemian już w tamtych czasach wywoływał nierzadko napięcia, niepokoje, czy walki, a mianowicie rola Niemców. Ich napływ doprowadził niekiedy do trwałej germanizacji, zmiany granic, spychania miejscowej ludności na margines. Od XIX wieku historiografia niemiecka chętnie widziała w wielkiej kolonizacji wschodniej przede wszystkim ogromny sukces narodowy, przejaw ekspansji wyższej kultury niemieckiej na prymitywnym, dzikim Wschodzie. Tego rodzaju poglądy musiały wywołać mocną reakcję historiografii narodowych.

Bardzo łatwo dziewiętnastowieczne i dwudziestowieczne napięcia przenoszono wstecz, także i do średniowiecza. Dziś dopiero zaczynamy z większym dystansem i w szerszej perspektywie spoglądać na całość zachodzących przemian i miejsce w nich Niemców. Fala ich rozlała się na wielkich obszarach od Inflant po Siedmiogród i Bałkany. Wykazali duży dynamizm, ruchliwość, zdolność do przesuwania się na coraz nowe tereny, przyrost demograficzny dużo wyższy od przeciętnego, duże umiejętności w zakresie agrotechniki, rzemiosł, górnictwa różnego rodzaju, handlu itd.

Na ogół cechowała kolonistów duża lojalność do lokalnych władz i panów patronujących ich akcji, problem rodził się, gdy zaistniały możliwości wyboru, tam gdzie trwał spór o władzę. W Polsce, np. w sporze czeskich Wacławów z Władysławem Łokietkiem na przełomie XIII i XIV w., Niemcy polscy popierali raczej formułę państwa czesko-polskiego, co miało wielki wpływ na utratę Śląska przez państwo polskie.

Cena reform, upodabniania strukturalnego naszych krajów do modelu zachodnioeuropejskiego, była często wysoka lub bardzo wysoka, ale zarazem osiągnięcia przygotowywały i warunkowały cały, wspaniały i wielostronny rozwój Europy Środkowo-Wschodniej. Można powiedzieć, że społeczności naszych krajów podjęły, zaakceptowały i zrealizowały program przebudowy, nie tracąc przy tym - mimo neuniknionych strat - własnej tożsamości.

Zapraszam do dyskusji.